10. Sınıf Halk Şiiri ve Özellikleri

Halk edebiyatı halk arasında gelişen ve büyük ölçüde İslamiyet’ten önceki Sözlü edebiyat geleneğini sürdüren edebiyattır. Başlangıçtan günümüze kadar genelde kulaktan kulağa yayılan ve halk tarafından sevilip, benimsendiği için yazıya geçecek kadar tutunup bugünlere ulaşmıştır.

Halk Şiirinin Genel Özellikleri

1.Halkın yaşam gerçeklerinden kaynaklanan bu edebiyat,konu alanı,düşünce örgüsü ve duygusal yapısıyla halk yaşamının aynası olmuştur.

2.Aşk doğa sevgisi,özlem,yiğitlik,ayrılık,gurbet,ölüm,din ve tasavvuf,kıtlık,savaş,doğal afetler,başlıca temalardır.

3.Halk şairlerinin çoğu şiirlerini bağlama adı verilen sazla söylemişlerdir. Bu nedenle şiir ve müzik iç içedir.

4.Halk şairleri şiirlerini cönk adı verilen defterde toplamışlardır.

5.Açık,akıcı,yalın,içten bir anlatım,sade bir Türkçe kullanılmakla birlikte Divan edebiyatının etkisiyle Arapça-Farsça sözcük ve tamlamalara yer verildiğinde olmuştur.

6.”mazmun” adı verilen kalıplaşmış sözlerden,söz sanatlarından yararlanılmış; söyleyiş güzelliğine,ahenge önem verilmiştir.

7.Nazım,nesirden (düzyazı) daha çok gelişmiştir.

8.Nazım birimi dörtlüktür ve hece ölçüsü kullanılmıştır. Ancak tekke şairleri ve 17.yy’dan itibaren söz şairleri arasında aruzla yazanlarda olmuştur.

9.Çoğunlukla yarım uyak ve rediften yararlanılmıştır.

10.Söz şairi,usta-çırak geleneğine göre yetişir. Çoğu okuma yazma bilmez.

Halk Şiiri Özellikleri incelenirken içerik, biçim ve oluşturma şekillerine bakılır. Buna göre üç bölüme ayrılır:

A) Anonim Halk Şiiri
B) Dini-tasavvufi Halk Şiiri
C) Aşık Tarzı Halk Şiiri