Paragrafta Konu ve Ana Düşünce

Paragrafta konu ve ana düşünce bölümünü incelendikten sonra mutlaka “paragraf sorusu çözerken dikkat edilmesi gerekenler” ve “paragraf için kavramlar sözlüğünü” inceleyiniz.

⇒PARAGRAFIN KONUSU

Bir yazıda üzerinde durulan kavram, varlık, duygu ya da olay bize konuyu verir. Bu parçada “yazar ne anlatıyor?” sorusunun yanıtıdır. Ana düşünceyi belirlemede konuyu belirlemenin önemi büyüktür.

Paragrafın ilk cümlesi genellikle konu ile bilgiler vereceği için ilk cümle bu tarz sorularda dikkatle okunmalıdır.

SORU TARZLARI

⊕ Örnek Soru (Kazanım Testinden)

Günlük yaşamımızdaki tüm motivasyonlarımız sosyal ve ekonomik çevrelerde var olup da bizde olmayan uyaranlara karşı gelişmektedir. Yakınımızdan biri, bankadaki hesabını söylese onun sahip olduklarını elde edebilme konusunda motive oluruz. Eğer gücümüz yetmiyorsa onu yok etmeye çalışırız. Her iki durumda da ortaya çıkan sıkıntılı durum, bizim yaşama yönelik motivasyonlarımızı artırır.

Bu parçanın konusu, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ekonominin insan yaşamına etkisi
B) İnsanla çevrenin etkileşimi
C) İnsanda motivasyonun kaynağı
D) Çevrede karşılaşılan sıkıntılar
E) Motivasyonu artırma yolları

⇒PARAFRAFTA BAŞLIK

Paragrafın başlığı, paragrafta ele alınan konu hakkında ipuçları veren, konunun bir kaç kelimelik özetidir. Başlık paragrafın konusuyla doğru orantılıdır.

⊕ Örnek Soru

Geçmişten günümüze değin çoğu şair, tabiata önem vermiş ve benzetmeye dayalı anlatımlarında tabiattan en geniş anlamda yararlanmıştır. Ne var ki ne âşığın aka aka denizler oluşturan gözyaşları ne de nergis gözlü sevgilinin görünümü bir araya gelse günün bir saatindeki Boğaziçi manzarasını vermeye yetmez.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın başlığı olmaya en uygundur?

A) Şiir ve Yansımaları B) Mısralarla Boğaziçi C) Sanat ve Gerçeklik D) Şair ve Doğa E) Şiirin Dili

⇒PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ

Ana düşünce, parçanın içerdiği en genel yargıdır. ” Yazar bu metni niçin yazmış?” sorusunun cevabı bize ana düşünceyi verir. Ana düşünce, paragrafın yazılış amacıdır.

ÖNEMLİ

Düşünceleri genelden özele doğru bir anlatım varsa ana düşünce paragrafın başında, özelden genele oluşturulmuş bir paragrafta sonuç cümlesi ana düşünceyi verir.

⊕ Örnek Soru

Eskiden kendi okuyacağı kitaplara kendi karar veren ve böylelikle zevk sahibi oluveren çocuklara şahitlik etmek daha kolaydı. Şimdi çocuğu adına kitaplar seçen; okuyacağı okulları, gidilmesi gereken kursları, giyeceği kıyafetleri, edineceği arkadaşları, yiyeceği yiyecekleri hatta sahip olacağı mesleği belirleyen ebeveynler görüyoruz. Modern çağın gerekliliklerini yerine getirme, çocuklu bir aile olarak sosyal hayata adapte olma gibi sorumluluklarımızın olduğunu biliyorum. Ama unuttuğumuz bir şey var ki o da çocuklarımız için güvenli, kaliteli, sağlıklı bir yaşam standardını yakalamaya çalışma gayretimizin onların hayal güçlerine ket vurması.

Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çocuk edebiyatına ülkemizde yeteri kadar önem verilmemektedir.
B) Günümüz çocuklarının öz güven sorununun en önemli nedeni yetişme tarzlarıdır.
C) Ebeveynlerin çocuk adına her şeyi düşünüp karar vermesi çocuğun düş dünyasını olumsuz
etkilemektedir.
D) Modern çağ, çocukların gelişiminde anne babalara çok önemli roller yüklemektedir.
E) Çocukların isteklerinin ertelenmesi onlarda kızgınlık ve bastırılmışlık duygusu oluşturmaktadır.

⇒PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Ana düşünceyi besleyen, iletilmek istenen mesajı destekleyen cümlelere yardımcı düşünce denir. Yardımcı düşünceler ana düşünceye göre daha ayrıntılıdır ve amacı ana düşünceyi açıklamak, desteklemek ve geliştirmektir. Yardımcı düşünceyi bulmaya yönelik soruların kökleri olumsuzdur.

⊕ Örnek Soru ( Kazanım Testinden)

“Bir Dostluk Masalı”, ne olursa olsun en özel anlarında dostlarımızın yanında olmanın öneminin altını çizerken bir yandan da yardımseverliğin asla karşılıksız kalmadığını aynı kurgunun içine başarıyla yediriyor. Her yaştan okurun yüreğini sımsıcacık duygularla dolduran, çizimlerin gücüyle bir şölen sunan eser, iyiliğin olduğu yerde zamanın nasıl da yetebildiğini gözler önüne seriyor. Ve âdeta okura şöyle
sesleniyor: “İyilik yap, çantaya at.”

Bu parçada söz konusu kitapla ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?

A) Yardımlaşmanın önemini sezdirdiğine
B) Dostluk kavramını vurguladığına
C) Samimi bir dille kaleme alındığına
D) Yediden yetmişe herkese seslendiğine
E) Görsel açıdan başarılı olduğuna

DİKKAT