Lehçe, Şive, Ağız, Dil Nedir? Özellikleri,Örnekler, pdf sayfanın altındadır.

Dil Nedir? 

⇒ Dil, insanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek, çevresiyle iletişim kurmak için ortaya koyduğu ses, sembol, hareket veya işaretler sistemidir.

⇒ Kültür ise, tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünüdür.

⇒ Dil ve kültürün tanımlarından yola çıkarak diyebiliriz ki dil, kültürün gelecek kuşaklara aktarılması için önemli bir rol oynamaktadır. milletlerin varlığını korumak dille mümkündür.

⇒ Dilin kullanımı bölgesel, kültürel farklılıklara göre çeşitli kollara ayrılır.

⇒ Dil sürekli değişim içinde olduğu için canlı bir olgudur.

⇒ Bu değişim süreci dilin farklı kollarını doğurmuştur. Bunları “lehçe, ağız, şive, jargon, argo” olarak incelemekteyiz.

Lehçe Nedir?

⇒ Lehçe, bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle büyük ayrılık gösteren koluna verilen addır.

Çuvaş lehçesi (Çuvaşça), Yakut lehçesi (Yakutça) vb.

Örnek

• Çuvaşça: esir kunta tussem çennipe kilne = biz buraya dostlarımızın davetiyle geldik
• Yakutça: Bıa sinńigehinen bıstar. İp ince yerinden kopar.

Şive Nedir?

⇒ Bir dilin izlenebilen tarihi gelişimi içinde ayrılmış kollarına verilen addır. Şiveler ve bağlı bulundukları dil arasında büyük farklılıklar yoktur. Ortak sözcük kullanımı fazladır.

Azerice, Kırgızca, Kazakça, Uygurca, Özbekçe, Türkmence vb.

Örnek

Azerice bir şarkı sözü

• O gözler kimi, her teref qara.
  Bu yollar seni aparır hara?
  Yene bu seher güneş nur yere eyler.
  Bir teze nağıl başlar dünya. Oyan, ey güneş, oyan !
  Al elvan boyar, yoxsa bu deniz uçar
  Bir zülmet gece deniz qaçar
  Gel, ey seher ! Gel, ey seher ! 

Ağız Nedir?

⇒ Bir anadilin, konuşulduğu ülkenin sınırları içinde, bölgelere ve sınıflara göre değişen söyleyiş özelliğine verilen addır. Sadece konuşma dilinde görülen bir özelliktir.

Erzurum ağzı, Kars ağzı, Trabzon ağzı, Trakya ağzı vb.

Örnek

Trakya ağzı

• İç esmiyor üseyin beya 
• Sen de epten yaptın kendini üç yaşında kızan gibi koş biraz beya.

Erzurum ağzı

• Seni ele sevirem ki… diycahsan ki niye?
  Ne bilim, işde ele!

Argo Nedir?

⇒Toplumun belli bir kesimi tarafından kullanılan, kendine özgü sözcük, deyim ve deyişlerden oluşan özel bir dildir. Argo küfür değildir ancak küfürlü argo terimler de bulunmaktadır.

⇒Anadili içinde ayrı bir dil olan argo, anadille birlikte kullanıldığı gibi, belirli gruplara özgü bir dil olabilir, örneğim askeri argo, suç argosu, polis argosu, okul argosu vs. gibi. 

Örnek

• yürütmek → çalmak
• zokayı yutmak → zarara uğramak
• arakçı → hırsız
• inek → çalışkan öğrenci

Jargon Nedir?

⇒ Aynı meslek grubundaki insanların ortak dilin dışında, kendi aralarında oluşturdukları özel dil.

⇒ Jargonun kullanılmasındaki amaç aynı meslek grubundaki insanların daha kolay anlaşmasını sağlamaktır.

Tıp jargonu, askerlik jargonu vs.

• Askerlik jargonu: Devre, tertip,…
• Tıp jargonu: Kardiyak, batın,…

Lehçe, Şive, Ağız, Dil Nedir? Özellikleri,Örnekler Lehçe-sive-agız-jargon-nedir-pdf

Edebiyat Konu Anlatımı Pdf – Slayt