Cumhuriyet Dönemi Edebiyatında Saf Şiir (Öz Şiir)

SAF ŞİİR (Öz Şiir) ANLAYIŞI (1923-1960)

Cumhuriyet Dönemi Edebiyatında Saf Şiir ( Öz Şiir ) Genel Özellikleri

Türk edebiyatında “Saf Şiir” (Öz Şiir) eğilimi Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle başlar. Sanatın bir form sorunu olduğuna inanan bu şairler için önemli olan iyi ve güzel şiir
yazmaktır. Bu anlayışla kendilerine özgü özel bir imge düzeni oluştururlar. Özgün ve yaratıcı olan
bu imgeler, dilin mantığına uygun ve dilin anlam alanını genişletip dile yeni olanaklar
sunacak bir yapıya sahiptir.

Öz Şiir Özellikleri ( Saf Şiir)

✔ Sembolist şairlerin şiir ve görüşlerinden etkilenmişlerdir.

✔ Şiiri soylu bir sanat olarak kabul eden bu şairlerde düşsel (hayali) ve bireysel yön ağır
basar. İçsel ve bireyci bir yaklaşımla evrensel insan tecrübesini dile getirirler.

✔ Düzyazıya özgü ögeler şiirden uzaklaştırılmıştır.

✔ Saf şiir anlayışında estetik tavır ön plandadır. Bu anlayıştaki şairler didaktik bilgiden uzak durup; bir şey öğretmeyi değil, musikiyle ya da musikinin çağrıştırdığı, uyandırdığı imgelerle insanın estetik duyarlılığını doyurmayı amaç edinirler.

✔ Ölüm, aşk, tabiat sevgisi, yaşama arzusu gibi konular işlenmiştir.

✔ Bu şairler şiirde anlama fazla önem vermezler. Anlaşılmak için değil; duyulmak,
hissedilmek için şiir yazarlar.

✔ Şiirde biçim endişesi duyan bu şairlerde dize ve dil baş tacıdır. Disiplinli çalışarak
mükemmele varan halis şiir yazma endişesi kendini hissettirir.

✔ Gizemsellik, simgecilik, bireysellik, ruh, ölüm, masal, rüya, mit temalarının yoğunca
işlendiği bu şiirler zekâ ve bilincin disipliniyle bütünleştirilerek yazılmıştır.

✔ Milli Edebiyat Döneminin şiir hareketleri bu anlayışın oluşmasında etkili olmuştur.

✔ Şiir dili her şeyin üzerindedir.

✔ Şiir bir biçim (form) sorunudur. Ahenk söyleyiş tarzı, ritim, kafiye ile sağlanır.

✔ Amaç iyi ve güzel şiir yazabilmektir.

✔ Dilde saflaşma, sadeleşme görülür.

✔ Şiirde en değerli şey dizedir.

✔ Şairlerin kendilerine özgü bir imge düzenleri vardır.

✔ İçsel bir yaklaşımla insan anlatılır.

✔ Şiirin toplum için değil sanat için olduğunu iddia ederler ve şiirlerini sanat için
yazarlar.

✔ Şiirler ideolojinin esiri olmamalıdır.

✔ Güzel şiir ancak çalışarak elde edilir.

✔ Şiir emek işidir.

Öz Şiir Anlayışını Sürdüren Şairler:

Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Asaf Halet Çelebi, Behçet Necatigil, Fazıl Hüsnü Dağlarca.