SÖZCÜK TÜRLERİ
Sözcük türleri isim ve fiil soylu sözcüklerdir. Her sözcük kullanıldığı cümleye göre farklı görevler üstlenir. Sözcüğün üstlendiği bu görev ise o sözcüğün türünü belirler.
İSİM SOYLU SÖZCÜKLER FİİL SOYLU SÖZCÜKLER
İsim, sıfat, zarf, zamir, Fiiller
edat, bağlaç, ünlem
Edat, bağlaç ve ünlemlerin tek başlarına anlamları yoktur.
Irmağa giden yol, kasabadan kurtulunca, göz alabildiğine uzanan sayısız şeftali bahçeleri arasından geçerdi. Haziran içinde bile taşkın dere ayaklarının çamurlu, ıslak tuttuğu bu gölgeli yerlerde otlar bütün bir yaz mevsimi yeniden yeniye sürer, kızgın güneş, ağaçların tepelerinde meyveleri pişirirken, rutubetli toprakta birbiri arkasına yoncalar fışkırır, çayırlar kabarırdı. Suların serinliği, taze ot kokusu, gölgelik ve bereket içinde bahar bu bahçelerde tâ kışa kadar uzanıp giderdi.
Şeftali Bahçeleri, Refik Halit Karay
Yukarıdaki parçada kırmızı renkle isimler, sarı renkle sıfatlar, mavi renkle fiiller, altı çizili sözcüklerde zarfları göstermektedir.
Sözcük Türlerinde,
- İsimler, varlık ve kavramları karşılayan sözcüklerdir.
- Sıfatlar, ismi niteler.
- Zarflar, fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve kendi türünden sözcükleri niteler.
- Zamirler, ismin yerini tutan sözcüklerdir.
Sözcük Türleri: İsim(Ad) ve Fiillerin Farkı
Eylemler; iş, oluş, hareket bildiren sözcüklerdir. Ad soylu sözcükler ise iş, oluş, hareket bildirmez; bir varlık ya da kavramı karşılar.
- Eylemlere mastar eki (-mek, -mak) alır.
- Eylemlere olumsuzluk eki (-me, -ma) getirilebilir.
- Eylemlere zaman ekleri (-yor, -miş, -di,…) getirilebilir.
⇒”Bütün gün kitap okudum.” cümlesinin yüklemi “oku-” bir eylemi karşıladığı için fiildir.
⇒”Aldığım en güzel kitap.” cümlesinin yüklemi “kitap” bir varlığın adını karşıladığı için isimdir.
DİKKAT: Her sözcük, kullanıldığı cümlelerde farklı anlamlar kazanabilir.
“yalnız”
- Bazı insanlar yalnızdır. (İsim)
- Yalnız insanlar, gittikçe artıyor. (Sıfat)
- Yürüyüşe her gün yalnız gidiyor. (Zarf)
- Buraya yalnız senin için geldim. (Edat)
- Dün okula gittim yalnız seni göremedim. (Bağlaç)
“doğru”
- İki ucundan gerilen lastik doğruya örnektir.(İsim)
- Yaptığım en doğru iş.(Sıfat)
- Bu soruyu doğru çözmüşsün.(Zarf)
Sözcük türleri incelendiğinde “yalnız” ve “doğru” sözcüklerinin farklı görevde kullanıldığını görmekteyiz.
Sözcükler cümle içinde ad, sıfat, zamir,….. görevini nasıl üstleniyor? Sözcük türleri için tüm konu başlıkları aşağıda verilmiştir. Ayrıntılı bilgi edinmek istediğiniz sözcük türünün başlığına tıklayarak konu anlatımına ulaşabilirsiniz.
