Zarf (Belirteç) Konu Anlatımı
Zarf konu anlatımı için fiil, fiilimsi konularını tekrar etmeyi unutmayın.
Fiil Konu Anlatımı, Fiilimsi Konu Anlatımı
ZARF (BELİRTEÇ)
⇒ Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve zarfları “zaman, durum, yer-yön ve soru” bakımlarından belirten sözcüklerdir.
- Konuyu güzel anlattı. (fiili belirtmiş)
- Konuyu çok güzel anlattı. (zarfı belirtmiş)
- Konuyu güzel anlatmak büyük başarı. (fiilimsiyi belirtmiş)
- En güzel konuyu işledik. (sıfatı belirtmiş)
⇒ Zarflar isimleri kesinlikle nitelemez.
DİKKAT
Sıfatla isim arasına başka türden sözcük giremez ve sıfat isimden önce gelir; fakat zarfla fiil arasına başka türden sözcükler girebilir.
- Birazdan size her şeyi anlatacağım.
zarf fiil
⇒ Zaman zarfları dışındaki zarflar çekim eki almaz.
- Sabahları mutlaka süt içer.
ZARFLAR BEŞ BAŞLIK ALTINDA İNCELENİR
- Durum Zarfı (Niteleme Zarfı) → NASIL?
- Zaman Zarfı → NE ZAMAN?
- Yer-Yön Zarfı → NEREYE?
- Azlık-Çokluk (Miktar) Zarfı → NE KADAR?
- Soru Zarfı → –
1. DURUM ZARFI (NİTELEME ZARFI)
⇒ Fiil ve fiilimsileri durum bakımından belirten sözcüklerdir.
⇒ Fiile ya da fiilimsiye sorulan “NASIL” sorusunun cevabıdır.
- Bebek emekleyerek geliyor. (nasıl geliyor?)
- Yemek güzel olmuş. (nasıl olmuş?)
- Karşıdan karşıya koşarak geçti. (nasıl geçti?)
DİKKAT
Durum zarfı ile niteleme sıfatını birbirine karıştırmamalıyız.
- Yaptığı resimler güzel görünüyor. (güzel görünmek → fiili etkiledi → zarf)
- Güzel resimler yapıyor. (güzel resim → ismi etkiledi → sıfat)
⇒ İkilemelerde fiilin durumunu belirtebilir.
- Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. ( nasıl çıkmak → ağır ağır çıkmak)
- Çocuklar güzel güzel konuşuyor.
- Etrafında yavaş yavaş dönüyor.
2. ZAMAN ZARFI
⇒ Fiil ve fiilimsileri zaman bakımından belirten sözcüklerdir.
⇒ Fiile ya da fiilimsiye sorulan “NE ZAMAN, NE ZAMANDAN BERİ, NE ZAMANA KADAR?” sorusunun cevabıdır.
- Yazın gelecekmiş.
- Sabaha kadar kitap okudum.
- Yarım saat sonra film başlıyor.
- Akşamdan beri annemle konuşmadım.
⇒ Zaman zarfları çekim eki alabilirler.
- Kışları çok soğuk oluyor buralar.
⇒ Zaman anlamı taşıyan bazı sözcükler isim olarak kullanılabilir.
- Yarınlar bizim umudumuz.
- Sabah, benim için mutluluk demek.
3. YER-YÖN ZARFI
⇒ Eylemlerin, eylemsilerin yönlerini belirten zarflardır.
⇒ “Nereye” sorusunun cevabıdır.
⇒ “ileri, geri, aşağı, yukarı” gibi sözcüklerdir.
- Sınıftan içeri girdi.
- Merdivenle yukarı çıktı.
⇒ Yer-yön bildiren zarflar çekim eki aldıklarında isim olurlar.
- Sınıftan içeriye girdi.
- Merdivenle yukarıya çıktı.
⇒Yer-yön bildiren sözcükler sıfat olarak da kullanılabilirler.
- Aşağı daireye taşındı.
- Seninle yukarı mahallede buluşalım.
4. MİKTAR ZARFI (AZLIK ÇOKLUK)
⇒ Bir eylemin, sıfatın ya da başka bir belirtecin (zarfın) ölçüsünü belirten zarflardır.
⇒ “NE KADAR?” sorusunun cevabıdır.
- Çok konuşuyorsun?
- Biraz gelir misin?
- Bugünlerde az yiyor.
DİKKAT
Ölçü zarflarından bazıları sıfat görevinde (az, çok, biraz) kullanılır.
- Az param var. ( sıfat )
- Çok konuşma. ( zarf )
- Çok güzel kız. ( sıfat )
⇒ “DAHA” sözcüğü “HENÜZ” anlamındaysa zaman zarfı; henüz anlamında değilse üstünlük zarfıdır.
- Daha bize konuyu anlatmadı. ( zaman zarfı )
- Daha iyi bir dünyada yaşayalım. ( üstünlük zarfı )
5. SORU ZARFI
⇒ Fiilleri, fiilimsileri soru anlamıyla belirten sözcüklerdir.
⇒ Yanıtlar da zarftır veya neden bildirir.
- Bize ne zaman geleceksiniz?
- Ne diye bağırıyormuş?
- Derslerine niçin çalışmadın?
- Hani bizi de götürecekti?
- Onu ne zaman gördün?
- Bunu bana nasıl yaparsın?
- Niye gelmemiş sinemaya?
“Neden, niçin, niye,….” gibi sözcükler birbirlerinin anlamlarını karşılayabilirler. Hepsine yanıt olarak “ÇÜNKÜ” ile başlayan cevaplar verilebilir. Dolayısıyla ‘zarf’ olurlar.
“NE” sözcüğüne DİKKAT
Ne aldın bana? → Cevap zamir ya da isim olduğundan SORU ZAMİRİ
Ne gün görüşelim? → Cevap sıfat olduğu için SORU SIFATI
Ne konuşuyorsun durmadan? → Neden, niçin anlamı kattığı için SORU ZARFI olur.
ZARFLARDA PEKİŞTİRME
⇒ Anlamı güçlendirmek için kullandığımız zarflardır.
- Yere düşen bardaklar paramparça oldu.
- Yağmurdan sırılsıklam ıslandık.
- Yüzü bembeyaz olmuş.
ZARFLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ NOKTALAR
Zarf görevindeki sözcükler cümlenin ögesi bakımından zarf tümleci olurlar.
- Arkadaşım hızla uzaklaştı.
Zarffiiller cümlede zarf görevi görür.
- Ağlayarak yanıma geldi.
Zarflar cümleye paylaştırma, sınırlama anlamı katabilir.
- Elmaları üçer üçer ayır.
- Bu işleri artık bırakmalısın.
.
Zarf Konu Anlatım PDF Dosyasızarf-konu-anlatim-pdf
.
ZARF KONU ANLATIMI
